Historia Apple – z garażu do potęgi technologicznej

Nadgryzione jabłko to symbol rozpoznawalny dziś na całym świecie. Historia wzlotów i upadków firmy Apple jest, przynajmniej dla przeciętnego zjadacza chleba, historią wzlotów i upadków Steve”a Jobsa. Ale za potęgą firmy, która jako pierwszy amerykański podmiot, osiągnęła zawrotną wartość rynkową przekraczającą 2 bilony dolarów, stoi wiele osób. Trzeba jednak przyznać, że nie byłoby Appla bez Jobsa – upartego wizjonera, który zawsze stawiał na swoim.

Założyciele Apple – kto i gdzie?

Apple Inc. (dawniej Apple Computer Inc.) to firma nieodmiennie kojarzona z nazwiskiem Steve”a Jobsa, choć ma ona aż trzech ojców założycieli. 

Steve Jobs, Steve Wozniak i Ronald Wayne – założyciele Apple

Był rok 1976, kiedy 21-letni Steve Jobs, 25-letni Stephen Wozniak i 41-letni Ronald Gerald Wayne, założyli firmę komputerową, przenosząc biznes z sypialni Jobsa do garażu, a zaraz potem Wayne uznał, że to by było na tyle i opuścił dream team. Jeszcze w tym samym roku powstał pierwszy osobisty komputer Apple I, którego autorstwo przypisywane jest Wozniakowi. 200 sztuk sprzętu (uznawanego za drugi komputer na rynku sprzedawany jako złożony), który zaprezentowano po raz pierwszy w kwietniu w Homebrew Computer Club w Kalifornii, trafiło do sprzedaży już w lipcu. 

Steve Jobs

Steve Jobs, urodzony 24 lutego 1955 r. w San Francisco, od wczesnych lat swojego życia miał wpływ na rozwój technologii. Jako uczeń liceum rozpoczął pracę w firmie Hewlett-Packard, a historia firmy Apple zaczęła się krystalizować, gdy w 1974 roku dołączył do Atari. W Atari, producencie wówczas popularnych gier, Jobs wraz z Wozniakiem zajmował się projektowaniem gier. To właśnie podczas pozaoficjalnych spotkań z Wozniakiem na zebraniach Homebrew Computer Club zaczęły rodzić się pierwsze pomysły na innowacje w dziedzinie komputerów, które później doprowadziły do stworzenia pierwszego komputera Apple.

Jednak dla Steve’a nie wszystko kręciło się wokół technologii. Marzył o podróży do Indii z przyjacielem ze studiów, Danielem Kottke. Po oszczędzaniu pieniędzy z zarobków w Atari, obaj udali się na długo planowaną wyprawę. Po powrocie z Indii, Jobs stał się buddystą. Zgolił głowę, założył tradycyjne hinduskie ubrania i wrócił do swojego poprzedniego stanowiska w Atari. Nie można jednak zapomnieć o roli, jaką odegrał Kottke w historii firmy Apple – został on bowiem pierwszym pracownikiem tej ikonicznej firmy.

Steve Jobs Apple historia to fascynujący świadek pasji, ducha przedsiębiorczości i niezłomnej woli tworzenia innowacji, które zmieniły świat technologii.

Steve Wozniak

Steve Wozniak (ur. 11 sierpnia 1950r. w San Jose) swój pierwszy komputer złożył gdy miał 14 lat. Ten amerykański inżynier, informatyk i wynalazca polskiego pochodzenia w latach 1973–1976 pracował w Hewlett-Packard, a w 1976 – wraz z Jobsem i Waynem – powołał do życia Apple. Jego różnorodne innowacje stworzyły podstawę pod początkowy sukces przedsiębiorstwa. Ostatecznie odszedł z firmy w roku 1985, żeby wrócić na studia i rok później otrzymać tytuł bechelor”s degree w elektronice oraz informatyce. Wozniak cieszy się też tytułami doktora honoris causa 10 uniwersytetów. 

Ronald Wayne

Ronald Wayne (ur. 17 maja 1934 r. w Cleveland) był jednym z ojców założycieli Apple Computer Inc. Jobs i Wozniak mieli po 45% udziałów, a Wayne 10%. Był także autorem umowy partnerskiej założycieli Apple, choć partnerem w firmie przestał być dwa tygodnie po jej podpisaniu: sprzedał swoje 10% udziałów w spółce za sumę $800. Już w 1982 roku jego sprzedane udziały były warte 1,5 miliarda dolarów, a w 2009 roku prawie 15,6 mld euro. Powodem zrezygnowania ze współpracy z Jobsem i Wozniakiem nie była kłótnia czy różnica poglądów, a… obawa przed tym, że przedsięwzięcie pochłonie wszystkie jego aktywa i wpędzi go w długi. 

Może Cię zainteresować: Historia firmy Google

Nagryzione jabłko – skąd pomysł na logo Apple? 

Pierwsze graficzne logo firmy Apple, przedstawiające Newtona siedzącego pod jabłonią, od którego pochodzi dzisiejsze logo przedstawiające nadgryzione jabłko, zostało zaprojektowane przez Steve”a Jobsa i Ronald Wayna”a już w 1976 roku. Inspiracją dla przedsiębiorców był cytat z Williama Wordswortha, który w wierszu poświęconym Newtonowi zapisał słowa: „umysł na zawsze podróżujący przez dziwne morza myśli”. Jednak Jobs nie mógł oswoić się z tak wyglądającym logo i rok później zamówił nowe u projektanta Roba Janoffa. Wtedy powstała pierwsza wersja najbardziej kolorowego logo firmy, określana mianem „tęczowego jabłka”. Jabłko miało upamiętnić odkrycie przez Newtona prawa grawitacji,kolory zaś miały przywodzić na myśl rozszczepienie światła. Teraz Jobs był w domu; nie tylko oddał hołd tęgiej głowie Newtona, ale i jako wegetarianin i wielbiciel jabłek w pełni zaakceptował projekt.

Oczywiście tęczowe logo prowokowało różne interpretacje. Widziano w nim hołd dla Alana Turinga, ojca współczesnej informatyki, wybitnego matematyka, szef zespołu odpowiedzialnego za ostateczne rozpracowanie działania niemieckiej Enigmy, który był osobą homoseksualną. Alan Turing, zmuszony po wojnie do terapii hormonalnej – w Wielkiej Brytanii homoseksualizm był wówczas karalny –  zabił się spożywając jabłko z wstrzykniętym cyjankiem. Należy jednak pamiętać, że tzw. pride flag czyli tęczową flagą ruchu LGBT powstała rok później, co oznacza, że ewentualna inspiracja mogła być odwrotna, niż zakładamy.

Uznawano także, że logo Apple zostało użyte do reklamowania komputera Apple II, który był pierwszym komputerem mogącym wyświetlić kolorową grafikę.  

Obecnie logo Apple możemy obserwować w wersji białej lub chromowanej.

Apple I i Apple II – pierwszy sprzęt od Apple Computer Inc.

Osobisty komputer Apple I, którego autorstwo przypisywane jest Wozniakowi i który uznawany jest za drugi – po Altairze 8800 z 1975 roku – sprzedawany jako złożony, powstał w 1976 roku. Pierwsza publiczna prezentacja odbyła się w kwietniu w Homebrew Computer Club w Kalifornii, a w lipcu do sprzedaży trafiło 200 sztuk sprzętu. Apple I kosztował 666,66 dolara. 

Apple II opracowano już rok później. To pierwszy komputer wyprodukowany przez Apple Computer, który trafił do masowej produkcji. Nową wersję od poprzednika różniła przede wszystkim łatwość w obsłudze, ilość funkcji oraz rozszerzalność, np. o stację dyskietek. Przez całe lata 80. i większość 90. Apple II był podstawą amerykańskiej edukacji. Cena urządzenia została ustalona na 9995 dolarów, co miało pozwolić na zwrot kosztów poniesionych w wyniku prac nad urządzeniem. 

Dzięki Apple II firma Jobsa i Wozniaka stała się jednym z najważniejszych przedsiębiorstw produkujących komputery domowe. W 1980 r. firma weszła na Nowojorską Giełdę Papierów Wartościowych, a na rynku pojawił się także Apple III.  

W styczniu 1983 roku Apple Computer wprowadziło do sprzedaży trzeci model z serii Apple II, oznaczony literką e, która miała wskazywać na wzmocnienie komputera („enhanced”). 

Apple II e był najdłużej, bo aż przez 11 lat, produkowanym komputerem w historii firmy.

Rok 1984 na świat przychodzi Macintosh 

Parafrazując Sienkiewicza, rok 1984 to był dziwny rok, w którym rozmaite znaki na niebie i ziemi zwiastowały jakoweś klęski i nadzwyczajne zdarzenia. 

22 stycznia 1984 roku podczas trzeciej kwarty Super Bowl XVIII, w czasie najlepszej oglądalności najpopularniejszego programu telewizyjnego – decydującego starcia między Los Angeles Raiders a Washington Redskins o mistrzostwo ligi NFL – cały stadion Tampa i większość Amerykanów ujrzeli minutową reklamę komputera Macintosh. Reklamówka nakręcona przez Ridleya Scotta, wyraźnie nawiązująca do futurystycznej antyutopijnej powieści  George’a Orwella z roku 1949 o tytule „Rok 1984”, kosztowała – według różnych źródeł – od 750 000 do 900 000 dolarów. Jak na tamte czasy były to kwoty astronomiczne. 

Z wielką pompą narodził się Macintosh 128K, oficjalnie zaprezentowany dwa dni później na corocznym zebraniu udziałowców Apple’a. Projekt zaczął się krystalizować pod koniec lat 70., kiedy Jef Raskin wymyślił łatwy w użyciu i tani komputer dla przeciętnego użytkownika oraz zebrał zespół, który miał rozpocząć pracę nad prototypem. Do zespołu dołączyli, znany nam już, Daniel Kottke oraz Susan Kare – amerykańska artystka i projektantka graficzna, która zasłynie ze stworzenia elementów interfejsu i kroju pisma do pierwszego Macintosha. 

Co sprawiło, że Macintosh chwycił?

• To był pierwszy komputer osobisty z myszką i GUI (graficznym interfejsem użytkownika).
• Nowy Mac mógł obsłużyć ekran o rozdzielczości 384 x 256 pikseli, wykorzystując szybszy CPU, ale mniej pamięci RAM – co czyniło go znacznie tańszym od konkurencyjnego produktu – Lisy ( także jeden z pierwszych na świecie komputerów osobistych z GUI oraz myszą, który trafił na rynek).
• Macintosh był sprzedawany wraz z dwiema aplikacjami – edytorem tekstu MacWrite oraz grafiki – MacPaint. Kosztował 2 495 dolarów. Niestety, głównym problemem intuicyjnego, graficznego systemu operacyjnego był brak kompatybilnego oprogramowania, z którego większość wymagała przeprojektowania i napisania kodu od nowa. 

Gwoli technicznej ścisłości: Macintosh 128K, który mierzył 13,8 x 9,6 x 10,9 cali, a ważył 7,5 kilograma, został wyposażony w:

• procesor Motorola 68000 z zegarem 8 MHz (sprzeciwiając się monopolowi Intela),
• 128 kB pamięci RAM,
• 64 kB pamięci ROM,
• wbudowany 9-calowy monitor o rozdzielczości 512 x 342 piksele i 3,5-calową stację dyskietek (400 kB). 

Steve Jobs odchodzi z Apple 1985 

W 1983 roku Jobs namówił Johna Sculleya z Pepsico, by został prezesem Apple. Ponoć zadał mu tylko jedno pytanie: Czy chcesz przez resztę życia sprzedawać słodzoną wodę, czy wolisz iść ze mną i zmieniać świat?  Sculley wolał zmieniać świat, propozycję przyjął, ale komputer Lisa, który powstał za jego kadencji rynkowego sukcesu nie odniósł – wiemy, że wisienka na torcie przypadła Macintoshowi. 

Pod koniec 1984 roku dodatkowo nastąpił kryzys w sprzedaży na całym świecie. To były dwie główne przyczyny pogorszenia się stosunków na linii Jobs – Sculley, które poskutkowały zwolnieniem tego pierwszego pod koniec maja 1985 roku z funkcji kierownika dywizji Macintosha. Jobs rozstał się z firmą Apple na ponad 10 lat, zakładając własną firmę komputerową NeXT Computer. Jej pierwszy komputer, podobnie jak Lisa, był zaawansowaną stacją roboczą, która jednak nie przyjęła się na rynku z uwagi na horrendalną cenę. Kolejne, znacznie bardziej udane produkty, kierowano przede wszystkim do studentów i naukowców, z uwagi na nowatorskie i eksperymentalne technologie.

Lata 90 – firma notuje wzloty i upadki

U progu i na początku lat 90. na tynku komputerowym wydarzyło się wiele ważnych i ważkich rzeczy.

W roku 1987 Microsoft wypuścił pierwszą wersję systemu Windows.
W roku 1991 Apple i IBM nawiązują partnerstwo w celu stworzenia komputerów PowerPC. A potem wszystko zaczyna toczyć się lawinowo. W roku 1993 Sculley ustępuje ze stanowiska CEO firmy Apple i zostaje zastąpiony przez Michaela Spindlera. Jednocześnie Apple wypuszcza niefortunny produkt o nazwie Newton, jedno z pierwszych urządzeń dotykowych (PDA). Rok później na rynku pojawiają się pierwsze komputery stacjonarne z procesorem PowerPC i notebooki. Ale już na plecach Apple czuje oddech Microsoftu, który w 1995 roku wypuszcza Windows 95, system będący głównym konkurentem dla systemu Mac OS. Kolejna zmiana na stanowisku CEO – w 1996 roku Gil Amelio, członek rady dyrektorów zastąpił Michaela Spindlera – skutkuje sfinalizowaniem przejęcia NeXT Computer.

Steve Jobs wraca do Apple – 1997

Firma Jobsa zostaje kupiona głównie z uwagi na fakt, że przejęta przez Apple od NeXT technologia ma posłużyć ostatecznie do stworzenia systemu operacyjnego Mac OS X. Jobs jest początkowo jedynie doradcą prezesa Amelio i ma za zadanie renowację starzejącego się systemu operacyjnego w Macach. Przekona jednak radę nadzorczą Apple do zwolnienia Amelio z roli prezesa i zatrudnienie jego samego jako prezesa tymczasowego, a z biegiem czasu już jako oficjalnego CEO Apple. Ostatecznie Jobs uratuje Apple przed upadkiem, tworząc jednocześnie największą technologiczną firmę świata. Można powiedzieć, że Jobs wrócił w glorii i chwale, jako jedyny, który może uratować spółkę od ruiny.

Wprowadzenie iMaca na rynek pierwszy komputer All in One – 1998

W maju 1998 roku Apple ogłasza wypuszczenie na rynek pierwszego produktu dla przeciętnego konsumenta. iMac, półprzezroczysty all-in-one komputer stacjonarny z charakterystyczną obudową w kolorze blueberry, zaprojektowany przez Jony’ego Ive’a, zdobywa popularność przede wszystkim wysoką ergonomią: zajmuje mało miejsca na biurku, pracującego otacza minimalna liczba kabli, komputer jest fabrycznie skonfigurowany do natychmiastowego działania łącznie z wejściem do Internetu. No i, co tu dużo gadać, jest po prostu ładny. Jedną z najważniejszych decyzji konstrukcyjnych było pozbawienie iMaca stacji dyskietek – został zaprojektowany przede wszystkim jako stanowisko sieciowe dla Internetu oraz intranetów. Do pierwszej serii iMaca dołączono niezbyt wygodną klawiaturę o zmniejszonej liczbie klawiszy oraz powszechnie krytykowaną myszkę o idealnie okrągłym kształcie.

iBook – czyli mobilny brat iMaca przodek Macbooka – 1999

Rok 1999 to rok iBooka, pozycjonowanego jako tańsze urządzenie dla szerszej grupy odbiorców – przenośnego brata iMaca, reklamowanego sloganem „iMac to go„. Oryginalny iBook G3 posiadał obudowę z przezroczystego tworzywa sztucznego, ale w wersji  iBook G3 Dual zrezygnowano z całkowitej przezroczystości („iceBook”). Z kolei iBook G4 jest już produkowany z tworzywa całkowicie nietransparentnego. Zmieniały się także parametry i funkcjonalności kolejnych generacji i iBooka. 

Rozpoczęcie współpracy z Intelem – 2006

W roku 2006 Apple zrezygnował ze stosowania w swoich produktach procesorów firmy IBM, nowym dostawcą tych elementów czyniąc Intel. Od tej pory wszystkie nowe Maki korzystały z procesorów x86 tworzonych przez Intela, a kilka z nich nawet zyskało nowe nazwy, aby zaznaczyć tę zmianę. W tym samym roku przedstawiono m.in. przygotowany wcześniej system operacyjny OS X przeznaczony dla architektury x86.

Pierwszy iPhonem i zmiana nazwy firmy – rok 2007

Śmiało można powiedzieć, że w roku 2007 rozpoczęła się rewolucja na na rynku urządzeń mobilnych i smartfonów. 9 stycznia na konferencji MacWorld Steve Jobs poinformował, że Apple Computer Inc. od teraz nazywać się będzie Apple Inc. a  zamiast na komputerach, skupi się głównie na mobilnych urządzeniach domowej rozrywki. I zaprezentował światu iPhone”a. Paradoksalnie, nie był to ani pierwszy smartfon na rynku, nie było to też pierwsze urządzenie z ekranem dotykowym. Ale prostota oraz intuicyjność obsługi i dostęp do Internetu okazały się strzałem w dziesiątkę, czyniąc z nowego produktu Apple protoplastę nowego segmentu rynku.

Tim Cook – zostaje CEO Apple – 2011

24 sierpnia 2011 roku Steve Jobs zrezygnował z funkcji CEO Apple na rzecz Tima Cooka, obejmując stanowisko przewodniczącego rady nadzorczej przedsiębiorstwa.

Tim Cook zarządzał Applem już wcześniej, kiedy w roku 2004 Jobs poddał się operacji usunięcia raka trzustki. Nasilające się kłopoty zdrowotne Jobsa doprowadziły do przeszczepu wątroby w roku 2009. Niestety, dwa lata później, w sierpniu, twórca potęgi Appla ogłosił światu, że nie jest już w stanie pełnić funkcji CEO tak, aby sprawnie kierować przedsiębiorstwem. Zmarł wkrótce potem,  5 października 2011 roku około 15:00, w swoim domu w Kalifornii z powodu nawrotu leczonego wcześniej nowotworu trzustki. Jego śmierć została ogłoszona na stronie internetowej Apple. Przez dwa tygodnie od jego śmierci wyświetlano imię i nazwisko byłego CEO, lata życia i portret w skali szarości.W dniu śmierci Jobsa jego współpracownicy napisali:

Z ogromnym smutkiem informujemy, że dzisiaj Steve Jobs odszedł od nas. Jego mądrość, pasja i energia były źródłem niezliczonych innowacji, które wzbogacają i poprawiają nasze życia. Dzięki Steve’owi świat jest zdecydowanie lepszy. Jego największą miłością była żona Laurene i jego rodzina. Kierujemy nasze serca w ich stronę oraz w stronę tych wszystkich, którzy doświadczyli jego nadzwyczajnych talentów. 

Apple w 2020 – oferowany sprzęt, usługi i wartość rynkowa

Dziś, kiedy myślimy o sztandarowych produktach firmy Apple, na liście znaleźć się muszą:

• komputery Mac, iPod, iPhone, iPad, Apple Watch, AirPodas i HomePod 
• słuchawki Beats Electronic
• oprogramowanie Apple obejmujące: system operacyjny iOS, macOS oraz iPadOS, przeglądarkę multimediów iTunes, pakiet oprogramowania multimedialnego i kreatywności i Life, pakiet oprogramowania biurowego iWork, profesjonalny pakiet fotografii Aperture, pakiet profesjonalnych rozwiązań wideo Final Cut Studio oraz zestaw narzędzi audio Logic Studio

Apple świadczy także usługi w ramach pakietu Apple Media – Apple Store, iTunes (w tym iTunes Store), aplikacji Apple TV, Apple Books, a także Apple Podcasts. W ramach Apple Media w marcu 2019 pojawiły się także usługi oparte o model płatności subsktybcji – Apple TV+, Apple Arcade, a także Apple News+.

W środę 19 czerwca 2020 roku cena akcji firmy Apple wzrosła o ponad jeden procent – przekroczyła 467,77 dolarów i na krótko osiągnęła cenę 468 dolarów –  co spowodowało, że kapitalizacja rynkowa spółki przekroczyła 2 biliony dolarów. Kapitalizacja rynkowa to wartość akcji pomnożona przez liczbę akcji, a tym samym postrzegana jako ogólna wartość przedsiębiorstwa notowanego na giełdzie.